De geschiedenis van de reflexologie
Hoewel de exacte terminologie en de gebruikte principes niet werden genoteerd of in de loop der tijd verloren zijn gegaan, laten archeologische kunstvoorwerpen zien dat sommige geneesheren in de oudheid de duidelijke bedoeling hadden de gezondheid te verbeteren en ziekten te voorkomen door druk uit te oefenen op handen en voeten.
Het oude Egypte
Kunstvoorwerpen die in Egypte zijn gevonden vormen het duidelijkste bewijs voor het gebruik van voetmassage in de oudheid. Zo is bij de ingang van de tombe van de geneesheer Ankhmahor in Sakkara een afbeelding te zien uit 2330 v.C. waarop het masseren van handen en voeten te zien is. De prominente plaats van zo'n afbeelding op een graftombe geeft meestal een beeld van de bezigheden van de overledene. Je kunt hieruit afleiden dat het hier gaat om een geneesheer die met voetreflexologie werkte.
Een ander voorbeeld is een afbeelding ter nagedachtenis aan een militaire overwinning van Ramses II – regeerde van 1279 tot 1213 v.C. – , gevonden in de tempel van Amon in Karnak. Hierop is een geneesheer te zien die de voeten van infanteristen behandelt tijdens de slag bij Qadesh. Zulke afbeeldingen zijn erg herkenbaar voor reflexologen, die vaak de strijd moeten voeren tegen vermoeide voeten. Bronnen uit de geschiedschrijving roepen voor reflexologen een beeld op van hulpverleners die zonder gebruik van woorden hun hulp kunnen aanbieden.
Het oude China
De filosofische achtergrond van voetreflextherapie heeft een belangrijke basis in de meer dan duizend jaar oude chinese geneeskunde.
De traditionele Chinese geneeswijzen dragen bij aan een goede gezondheid door de vrije stroom van qi-energie door het lichaam via energiekanalen of -meridianen, die beginnen en eindigen bij de voeten en handen. Door druk uit te oefenen op vitale punten kan die stroom worden gemanipuleerd om ze een goede balans te krijgen. De Chinezen gebruikten het principe van de reflexologie al circa 5.000 jaar geleden. Optekeningen uit die tijd tonen aan dat er een grote interesse bestond voor het verband tussen de voeten en de algehele gezondheid. Ongeveer 3.000 jaar later werd de 'tao van het voetencentrum' opgesteld. In dit boek werden door een arts de oude onderzoeksmethoden van de voeten onderzocht en in kaart gebracht.
Onder het beleid van de Tj'in dynastie werd jammer genoeg het bevel gegeven alle boeken te verbranden. Waarschijnlijk zat dat beroemde boek daar ook bij, waardoor de afname van de kennis en methoden van voetreflexologie gestaag afnam. Tergelijkertijd verdrong de kennis van de accupunctuur de kennis van de primaire reflexologie waardoor ook voetmassages in het stedelijke China in vergetelheid geraakten. Gelukkig werd deze voorganger van de moderne reflexologie nog wel op het platteland gebruikt. Hierdoor bleef de traditie levend en werd die in de 20e eeuw herontdekt.
Japan
Het krachtige symbool van de voet in de Japanse cultuur, spiritualiteit en geneeswijzen komt tot uiting in de legendarische voetafdruk van Boeddha (697 n.C.). Ook andere voetafdrukken die wijzen op het contact van Boeddha met de aarde hebben hun precieze betekenis verloren. Hun bestaan illustreert echter wel het symbolische belang van voeten in het Boeddhisme en de verschillende oosterse culturen. Vergelijkbare voetafdrukken uit de 4e eeuw v.C. zijn te vinden in 15 landen, waaronder India, China, Thailand en Maleisië.
Andere culturen
Het geloof van vele oude culturen uit alle delen van de wereld illustreert de speciale rol die de voet heeft in hun samenleving. Uit literatuur over symbolen en ander heilige objecten kunnen we het volgende ontdekken : 'Egyptenaren, Babyloniërs en andere oude volken vonden het essentieel om met blote voeten op de heilige grond te staan, om zo de heilige invloed van Moeder Aarde op te nemen.'
Zelfs nu nog heeft de Kogi-stam uit Colombia een vergelijkbaar oud geloof. Zij vinden dat schoeisel het contact verbreekt met Moeder Aarde. Daarom lopen de leven van de stam nog steeds op blote voeten. In Rusland wordt gedacht dat het lopen op blote voeten op een natuurlijke ondergrond goed is voor het lichaam. Veel bevolkingsgroepen in Azië, Afrika, Duitsland en India kennen gebuiken waarbij de voeten worden gemasseerd uit gezondheidsoverwegingen. Deze voorbeelden suggereren dat vele traditionele culturen de voet zien als een verbinding naar spiritualiteit en algemeen welbevinden.
Westerse ideeën
Het concept van reflexologie als een medische therapie is ontstaan in de 19e eeuw, gebaseerd op onderzoek naar het zenuwstelsel door wetenschappers en medici. Hun voornaamste ontdekking – dat de gezondheid en het welbevinden kan worden beïnvloed door reflexmatige reacties – vormt de basis van wat alle huidige reflexologen doen.
Het zenuwstelsel haalt en interpreteert informatie uit de buitenwereld en laat het lichaam daarop reageren. Medische onderzoekers in de 19e eeuw bestudeerden het concept van de reflex en stelden vast dat het een 'onvrijwillige reactie op een prikkel was'. Vervolgens onderzochten ze het fenomeen 'reflexen' en het effect op de gezondheid van het lichaam.
De Britse onderzoeker Sir Henry Head (1861 – 1940) ontdekte de Headse zones. Dit zijn zones op de huid die samen met een specifiek orgaan door het hetzelfde deel van het ruggenmerg bezenuwd worden. Tijdens WOI konden artsen door de vele slachtoffers van kogelwonden deze kennis nog verfijnen.
De verdere ontwikkeling van de zonetherapie volgt op de volgende pagina
klik op voetreflextherapie is zonetherapie om verder te gaan.
top